'Grieks: zuivering, reiniging, loutering. De mentale, emotionele en lichamelijke bevrijding van een probleem waardoor wij ons vernieuwd voelen'.

Andere termen die we gebruiken en dezelfde oorsprong hebben qua betekenis zijn ontlading, releasen, eruitgooien, loslaten, etc. Als mens vinden we het heerlijk om te ontladen. We kunnen als lichaam-geest-organisme niet al te lang spanning ophouden. We hebben ontspanning nodig om de homeostase (balans) te behouden. Door opgebouwde spanning ervaren we ontspanning als heerlijk. De vraag is echter op welk niveau we ontspannen. Als we alleen op fysiek niveau ontspannen kun je dan wel spreken over echte ontspanning? We kunnen de spieren proberen te laten ontspannen maar hoe diep gaat deze ontspanning?

Om tot echte ontspanning te komen zullen we in diepere lagen moeten leren ontspannen. In de mentale en emotionele lagen. Leren om het denken en voelen te laten stromen. In plaats van er constant mee te bemoeien door vast te houden aan bepaalde gedachtes en gevoelens. In feite is voorkeuren hebben voor bepaalde gedachtes en gevoelens niet het probleem maar pas wanneer je ze niet los kunt laten. Het niet los kunnen laten betekent dat deze gedachtes en gevoelens ons gedrag gaan dicteren. En dan wordt het vaak een probleem.

Vasthouden (grasping) of identificeren met bepaalde gedachtes en gevoelens bouwt spanning op. Of in andere woorden 'dat wat je Aandacht geeft groeit' (energy flows where attention goes). Zijn het negatieve gedachtes of gevoelens dan zullen deze groeien. In kracht toenemen. En visa versa. Dus wat geef je de Aandacht? Geef je bijvoorbeeld Aandacht aan de gedachte "ik ga mij niet verdiepen in de kennis over hoe ik dit lichaam-geest-organisme laat ontspannen plus de emotie eronder (namelijk de weerstand ertegen)" dan ga je deze gedachte en emotie kracht geven en zal deze uitgroeien tot een overtuiging. Een overtuiging is niets anders dan een investering op fysiek, mentaal en emotioneel vlak over een langere periode. Je hebt jezelf alsware getraind om weerstand te bieden tegen verandering. Nogmaals dit is een wetmatigheid die ook visa versa werkt. Dus ook de positieve kant op.

Op fysiek vlak ontspannen is vooral een spier verhaal. Maar hoe ontspan je op mentaal vlak? Door te leren loslaten van gedachtes. Welke gedachtes? Alle gedachtes. Hiermee wordt bedoeld dat je leert gedachtes te laten zijn voor wat zij zijn. Laten stromen. Leren gedachtes te laten komen en gaan zonder eraan vast te kleven. Leren voorkeurloos beschouwen.

Op emotioneel vlak ontspannen gaat het om het leren toelaten van emoties. Net als bij gedachtes oefenen in het laten komen en gaan van emoties. Het is namelijk het vasthouden wat spanning creëert. En het loslaten en toelaten is wat ontspanning creëert. Bijvoorbeeld als er over de dag boosheid is opgestapeld in het lichaam dan wil deze emotie in feite 'eruit'. Je kunt ervoor kiezen om geen 'technieken' toe te passen die dit bewerkstelligen maar je kunt er ook voor kiezen om dit wel te doen. Het advies vanuit gezondheid gezien is natuurlijk om dit wel te doen.

Dan komen we op de vraag welke 'technieken' zijn hiervoor geschikt? Er zijn veel manieren waarop dit kan. Maar voordat we op de technieken of manieren in gaan zou ik graag willen aangeven dat het belangrijk is om te begrijpen dat het niet om de technieken zelf gaat. Het gaat namelijk om de hoedanigheid dat je de techniek doet. Vanuit welke perceptie? Doe je dit vanuit een diepere perceptie of een oppervlakkige perceptie op bewegen? Meditatief of als entertainment? Entertainment kan heel meditatief zijn. De echte vraag is waar de Aandacht zit. Aandacht dat vooral naar buiten is gericht zal geen diepere lagen van ontspanning teweeg brengen. Om te ontspannen op diepere lagen zal de Aandacht geleerd moeten worden om naar binnen te richten. Kortom de Aandacht bepaalt de mate en kwaliteit van de 'ontspanningstechniek'.

Als gezien wordt dat het niet om de techniek zelf gaat maar om de staat van degene die de techniek toepast, dan is in feite alles als een middel in te zetten als techniek. En zo komen we bij het fenomeen meditatie uit. Hoe kan het ook anders? Meditatie zegt iets over de staat van waaruit je leeft. Leven vanuit een meditatieve staat. Een meditatief leven. Dit wil niet zeggen dat je de hele dag op een kussentje moet zitten en 'aum' moet zeggen. Juist niet. Zitten is een techniek die je kunt inzetten. Het gaat niet om het zitten zelf. En zo zijn er oneindig veel technieken die je kunt inzetten. Er zijn echter wel specifieke technieken in de wereld die je niet zomaar één twee drie onder de knie hebt. Vaak is er veel oefening voor nodig. En zo zijn er technieken die een heel specifiek doel hebben. Bijvoorbeeld vechtsporten zijn ideaal om onder andere woede en frustratie te uiten. Maar deze technieken hebben heel veel oefening nodig. En begeleiding. Zitoefeningen zijn bijvoorbeeld ideaal om een eigenschap als geduld te vormen. Dansen is een ideale oefenvorm om plezier te (leren) uiten. Etcetera.

Welke technieken je ook toepast vergeet niet dat het nooit om de technieken zelf gaat maar om je eigen 'hoedanigheid'. Vanuit welke hoedanigheid of staat doe je de techniek? En dat is een Aandacht verhaal. Waar is de Aandacht op gericht?

Michael Lapod

Hoofdopleider

VITEX Academy